سفر با توجه به قصد انسان انواع فراوانی دارد مانند سفر تفریحی، سیاحتی، سفر زیارتی، سفر علمی، سیاسی و ...

اما از دیدگاه فقهی سفر به ۲ قسم تقسیم می شود:

۱ - سفرهای مشروع
۲ - سفرهای نامشروع.

سفرهای مشروع نیز ۳ قسم است:

الف: سفرهای واجب مانند: سفر حج واجب، حضور در جبهه های جنگ در صورت نیاز، تحصیل علم واجب در صورتی که در شهر خودش مقدور نباشد فراهم آوردن نفقه کسانی که واجب النفقه انسان هستند که بدون سفر مقدور نباشد سفری که با نذر واجب می شود.

ب: سفرهای مستحب مانند سفرهای زیارتی پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) و علماء و صلحاء و والدین و ...

ج: سفرهای مباح،  سفری است که واجب یا مستحب و حرام و مکروه نباشد. مانند سفرهای سیاحتی و ...

سفرهای نامشروع، که شامل سفرهای حرام و مکروه می شود. سفرهای حرام خود ۲ نوعند:

الف: سفرهایی که در اصل حرام هستند مانند: فرار از جبهه، سفر زن بدون اذن شوهر مگر در سفرهای واجب، سفر فرزند بدون اذن پدر و مادر در سفرهای واجب که البته برخی از مراجع می فرمایند در صورتی حرام است که موجب اذیت و آزار والدین باشد و یا سفری که برای انسان ضرر دارد (ضرری که موجب مرگ یا نقص عضو باشد)

ب: سفرهایی که به جهت کار حرامی صورت می گیرد مانند: سفری که جهت کشتن نفس محترمه و یا ضرر و زیان رساندن به شخص یا جامعه انجام می شود(مانند قاچاق موادمخدر و ...)، سفر جهت کمک کردن ظالم برای ظلمش،سفر مکروه عبارت است از مسافرت برای فرار از روزه ماه رمضان.

در قرآن کریم، تنها یک آیه درباره شکسته شدن نماز داریم آیه ۱۰۱ سوره نساء «و اذاضربتم فی الارض، فلیس علیکم جناح ان تقصروا من الصلاة ان خفتم ان یفتنکم الذین کفروا ...» چون در زمین سفر کردید اگر بیم داشتید که کافران به شما آزار برسانند، گناهی بر شما نیست که نماز را کوتاه گذارید.

این آیه با توجه به جامع بودن قرآن و روایات زیادی از امامان معصوم(ع) در مورد این است که در سفر باید نماز را شکسته خواند. به عنوان مثال زراره از امام صادق(ع) می پرسد: «چه می فرمایید درباره نماز در سفر، چگونه است و چقدر است» حضرت به آیه شریفه مذکور اشاره می کنند و می فرمایند:

کوتاه گذاردن نماز در سفر واجب شد همان گونه که در حضر تمام گذاردن نماز واجب است... و قصر مخصوص نمازهای چهار رکعتی است و در نماز مغرب که ۳رکعت است تقصیر نیست و رسول خدا آن را در سفر و حضر ۳رکعت خوانده است.» حکمت شکسته شدن نماز و روزه مسافر طبق روایات یک لطف و احسان الهی است که برابرمشکلات سفر می باشد و معیار مشکلات، سفر نوع مردم است، نه فرد فرد آنها.

بنابراین نمی توان گفت که فلسفه و حکمت شکسته شدن نماز و روزه فقط مشکلات و سختی های سفر بوده و حال که با تکنولوژی امروزی سفرها،  آن مشکلات و سختی های گذشته را ندارد پس دلیل شکسته خواندن نماز و روزه چیست.

زیرا همان طور که بیان شد: این از الطاف الهی است و زمان و مکان نمی شناسد و نیز مشکلات نوع مردم ملاک است نه فرد فرد، در حال حاضر هم نوع سفرها بدون مشکل نیست و از آن گذشته، خیلی از سفرها هرچند با سختی و مشکلات همراه باشد باز نماز و روزه مسافر تمام است مانند کسی که شغلش سفر است و یا سفر حرامی انجام می دهد.

در چه شرایطی نماز شکسته خوانده می شود؟

در ۸ مورد زیر مسافر باید نماز ظهر وعصر و عشاء را دو رکعت بجا آورد:
۱ - سفر او به مقدار مسافت شرعی باشد یعنی رفتن یا برگشتن و یا رفت و برگشت او روی هم ۸ فرسخ شرعی باشد، مشروط به این که رفتن او کمتر از ۴فرسخ نباشد

۲ - از اول مسافرت قصد پیمودن ۸ فرسخ را داشته باشد، پس اگر از ابتدا قصد پیمودن ۸فرسخ را نداشته و یا قصد پیمودن کمتر از آن را داشته باشد و بعد از رسیدن به مقصد تصمیم بگیرد به جایی برود که فاصله آن با مکان اول کمتر از مسافت شرعی است ولی از منزل تا آنجا به اندازه مسافت شرعی است باید نمازش را تمام بخواند.

 ۳ - در بین راه از قصد خود مبنی بر پیمودن مسافت شرعی برنگردد. پس اگر در بین راه، پیش از رسیدن به ۴ فرسخ از قصد خود برگردد یا مردد شود حکم سفر بعد از آن بر او جاری نمی شود. هرچند نمازهایی که قبل از عدول از قصد خود به صورت شکسته خوانده صحیح است.

 ۴ - قصد قطع سفر در اثنای پیمودن مسافت شرعی با عبور از وطن خود یا جایی که می خواهد ۱۰روز یا بیشتر در آن جا بماند، نداشته باشد.

۵ - سفر از نظر شرعی برای او جایز باشد، بنابراین اگر سفر معصیت و حرام باشد به هر دو قسم از سفرهای حرامی که بیان شد، حکم سفر را ندارد و نماز تمام است.

۶ - مسافر از کسانی که خانه بدوش هستند، نباشد مانند بعضی از صحرانشینان که محل زندگی ثابتی ندارند بلکه در بیابانها گردش می کنند و هرجا آب و علف و چراگاه پیدا کنند، می مانند.

۷ - مسافرت را شغل خود قرار نداده باشد مانند باربر، راننده و غیره و کسی که شغل او در سفر است ملحق به اینهاست.

 ۸ - به حد ترخص برسد و منظور از حد ترخص مکانی است که در آنجا اذان شهر شنیده نمی شود و دیوارهای شهر هم دیده نمی شود.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: